Editions Jean Lenoir

Yeni Başlayanlar İçin Viski Dünyası

yeni baslayanlar icin viski

Viski, dünyanın en popüler içkilerinden biridir. Ancak bu alanda yeniyseniz, viski dünyasına giriş yapmak zor görünebilir ya da seçim yapmak size karmaşık gelebilir. Zira; İskoçya, İrlanda, ABD ve Kanada gibi geleneksel viski üretim bölgelerine ek olarak Japonya, İsveç, Tayvan ve Avustralya gibi nispeten daha yeni viski üretim bölgelerini de ekleyince oldukça genişleyen viski dünyası gözünüzü korkutmasın! Yeni başlayanlar için viski nedir, nasıl üretilir, ne gibi özellikleri vardır sorularının cevabı bu makalede gizli.

Size vereceğimiz birkaç temel bilgiyle viski dünyasının kapılarını aralamaya ne dersiniz?

Mevcut yüzlerce viski markası ve farklı viski stilleri vardır. Unutmamanız gereken husus ise zamana ihtiyacınız olduğudur çünkü farklı viskileri tanımak ve aralarından “kendi tarzınızı” bulmak biraz zaman alacaktır.

Viski, bir bardağa doldurup içmekten çok daha fazlasıdır. Viskiyi daha yakından tanımak için, işe nasıl üretildiğine bir göz atarak başlayalım.

Viski nasıl üretilir?

Teoride herhangi bir tahıl mayalanarak alkole dönüştürülebilir. Ancak söz konusu viskiyse pratikte çok daha fazla detay ve ustalık gerektirir. Üretim aşamasındaki en küçük bir farklılık viskinin tadında, kokusunda ve renginde önemli değişikliklere neden olur. Viskide farklı stillerin oluşması da bazı üretim farklılıkları, kullanılan farklı araç ve yöntemler il birlikte tabii ki ustalıkta gizlidir.

Gelin birlikte daha basit anlatımla viski üretimine bir göz atalım!

Bütün viskiler özünde aynı şekilde, fermente edilen tahıllardan alkol damıtılarak üretilir. Arpa, mısır, çavdar ve buğday viski üretiminde ana oyunculardır. Temel üretim aşamaları sırasıyla, tahıl hazırlama, maltlama (çimlendirme), öğütme (lapalama), fermantasyon, distilasyon, fıçıda olgunlaştırma ve şişelemedir.

Tüm tahıl taneleri, sert bir dış kabuğa sahiptir. Tahıl içerisindeki alkole dönüşecek olan şekere ulaşmak için maltlama adı verilen bir süreçle tahılın kısmen filizlenmesine izin verilir. Tahıl ısıtılarak kurutulduğunda çimlenme sonlanmış olur. Değirmenlerle öğütülen tahılın fermantasyona hazır hale gelmesi için su ile karıştırılarak lapa elde edilir. Elde edilen lapa mayalanır. Fermantasyon koşulları (pH, sıcaklık ve süre) viskinin karakterini ve profilini etkileyen en önemli aşamalardandır. Mayalama işlemi 48 – 96 saat sürebilir. Fermantasyon sonunda hacmen yaklaşık %7-10 alkole sahip alkol karışımı elde edilir. Ancak bu karışım içerisinde “gıda alkolü” de dediğimiz gıda olarak tüketilebilen tek alkol olan etil alkol (etanol) saf olarak bulunmaz.

Etil alkolün haricinde aldehitler, ketonlar, kötü tat ve kokuya sebep olan diğer uçucu bileşikler ve sağlık açısından zararlı olabilecek yüksek alkollerde mayalar aracılığıyla fermantasyon aşamasında üretilmiş olur. Elde edilen karışımdan etil alkolü saf olarak ayırmak için damıtma (distilasyon) dediğimiz proses uygulanır. Bu işlem için genellikle bakır imbikler kullanılır.

Damıtma işleminin uygun koşullarda yapılmadığı merdiven altı koşullarda üretilen viski rakı gibi damıtma işlemi gerektiren alkol ürünlerinde ciddi zehirlenme vakaları sıkça rastlanır. Distilasyon aşaması bu nedenle en dikkat edilmesi gereken aşamadır. Evde viski üretimi bu nedenle yapılamaz.

Alkol sudan daha düşük bir sıcaklıkta kaynar, bu nedenle alkol buharları su baharından daha önce distilasyon hattında yükselir. Her alkolün buharlaşma ısısı farklıdır. Etanol 78-80o C’ de buharlaşır. Buharlaştırılan etanol soğutma kulelerinden geçerek tekrar yoğunlaştırılır ve ayrı bir bölümde etanol toplanır. Bu işlem sonuncunda etanol oranı % 70-80’ lere kadar çıkar. Bazı stillerde çift damıtma uygulanırken bazılarında üç kez damıtma işlemi uygulanabilir. Bu aşamalarda düzenli analizler yapılarak karışım saflığı kontrol edilir.

Viski nasıl olgunlaştırılır?

Viski damıtıldıktan sonra henüz içmeye hazır değildir. Damıtma işlemi tamamlandığında daha cazip tatlar gelişmesine yardımcı olan ve aynı zamanda viskiye son karakterini kazandıracak olan olgunlaştırma aşamasına geçilir. Birkaç ender durum dışında, meşe fıçılarda olgunlaştırılmamış viski, viski değildir. Olgunlaşma sırasında, fenolik maddeler, meşeden gelen farklı bileşikler, esterler, şekerler ve alkoller özel aroma türleri oluşturmak üzere birlikte reaksiyona girerler. Bu işlem minimum 3-4 yıl, maksimum 10-15 yıla kadar yapılır.

Ülkelerin stillerine göre meşe türü ve kullanımı genellikle üreticiye bırakılır. Fıçılar depolarda saklanır ve viski olgunlaştıkça alkolün bir kısmı buharlaşarak havaya karışır: Bu olay “meleklerin payı” olarak adlandırılır ve depoda ayrı (ve hoş) bir koku yaratır.

Viski olgunlaştıktan sonra en az %40 alkol derecesinde şişelenir. Viski, soğuk su veya buz eklendiğinde bulanıklaşmasını önlemek için soğuk filtreden geçirilebilir veya başka bir şekilde filtrelenebilir. Olgunlaşan farklı fıçılardan alınan viskilerin harmanlanıp şişelenebileceği gibi aynı damıtım evinden tek seferde sadece tek bir fıçı da şişelenebilir. Bu şişeler tek fıçı yani “single cask/barrel” olarak etiketlenir.

Şişeleme öncesi istenirse uygun bir renk elde etmek için uygun miktarda karamel karışımı eklenebilir. Son olarak master blender ile test edilerek kontrol edilir ve bize de keyifle yudumlaması kalır.

Eğer sizin de çevrenizde viski dünyasına yeni giriş yapmak isteyen sevdikleriniz varsa yeni başlayanlar için viski nasıl seçilir konulu makalemizi paylaşmayı unutmayın!

Viski dünyasını yakından tanımak isteyen viski severlere Le Nez du Whisky setimizi öneriyoruz.