Başlıca Viski Aromaları Nelerdir?
Bir viskide, keşfedilmeyi bekleyen ve karmaşık gibi görünen pek çok tat vardır. Viskideki temel tatları bilmek, hem bir viskiyi ana hatlarıyla tanımanın hem de daha derinlere inip keyifli bir yolculuğa çıkmanın başlıca yoludur. Bu yazımızla başlıca viski aromaları konusunda daha fazla bilgi edinmeye ne dersiniz?
Viski severler bilir ki aynı markaya ait bile olsa iki viski her zaman aynı tadı vermez. Her ikisi de aynı damıtım evinden çıkmış olsa bile bir diğerinden küçük veya büyük nüanslarla birbirinden ayrılır. Bu nüanslar; kullanılan hammadde, fermantasyon & distilasyon, fıçıda dinlendirme aşamalarında yani viski üretim tekniklerinde gizlidir. Hatta birçok insan, viski kokularının viskiye sonradan eklendiğini düşünebilir ancak bu şekilde üretilen viskilere “viski” denilemeyecektir. Viski dünyasına yeni giriş yapanlardansanız bu tekniklerden kısaca bahsettiğimiz “Yeni Başlayanlar için Viski Dünyası” adlı makalemizi okuyabilirsiniz.
Tadım başlangıcında temel aromaları bilmek, denediğimiz viskileri tanımlarken daha akıcı ve anlaşılır olmamızı sağlayacaktır. Bu da bir viskiden alacağımız deneyimi olumlu yönde etkileyecektir. Bu alanda yeniyseniz, tadımda yanınızda bulundurabileceğiniz “lezzet çarkları” temel aromaları tanımlamada size yol gösterici bir rehber görevi görecektir. Tadım konusunda daha profesyonel olanlar için en etkili yol gösterici şüphesiz kendi koku hafızalarıdır.
Zamanla farklı yardımcı araçlara başvurmadan siz de viski tadımında ustalaşabilirsiniz. O zamana kadar koku hafızanızı geliştirmek ve kendinizi viski kokularının nasıl kategorize edildiği konusunda eğitmek isterseniz Éditions Jean Lenoir Le Nez du Whisky koku setimizle çalışmak en doğru seçenek olacaktır.
5 temel viski aroması
Viski tadımında, uzmanlar kokuların beş ana gruba ayrıldığı konusunda hemfikirdir:
- Odunsu
- Meyveli ve çiçeksi
- Tahıl
- Baharatlı
- Turba (isli / dumanlı aromalar)
Bu viski aromaları hafızanıza bir kez yerleştirdiğinizde, viski aromalarının büyüleyici dünyasını ve sürekli değişen ruh hallerini anlayarak daha derin gizemlerini keşfetmiş olacaksınız.
- Odunsu kokular
Viski denildiğinde akla ilk olarak odunsu kokular gelebilir. Viskilerin geneli meşe fıçılarda dinlendirildiğinden odunsu kokular viskilerde oldukça yoğun bir şekilde hissedilir.
Odunsu kokular, turba kokular gibi çoğunlukla sert kokular olarak tanımlanabilir. Çimen, saman, ıslak toprak kokusu gibi aldehit kaynaklı dünyevi kokular; bezelye, patates gibi sebze kokuları; tütün, meşe ağacı, reçine gibi ağaçsı kokular bu sınıfta ele alınabilecek kokulara örnektir.
- Meyveli ve çiçeksi kokular
Viskide en çok sevilen koku grubundan olan çiçeksi ve meyve kokuları bir çeşit organik molekül olan esterlerden kaynaklıdır. Lavanta, karanfil, gül, sardunya, kayısı, erik, şeftali, elma, armut, limon, turunçgiller ve muz gibi birçok koku bu grupta değerlendirilebilir. Bu kokular bazı viskilerde çok az hissedilirken bazılarında daha yoğun olarak hissedilir. Başlangıçta bu gruba, bal ve karamel gibi daha ağır şeker kokularını da ekleyebilirsiniz. Koku duyunuz geliştikçe bu sınıfları ayırarak daha detaylı tadım deneyimleri yaşayabilirsiniz.
- Tahıl kokuları
Viskide temel kokulardan biri de tahıl kokularıdır. Arpa, çavdar, buğday, mısır gibi kokular doğal olarak viskinin üretildiği hammaddeden kaynaklı kokulardır. Bu kokulara ek olarak, kızarmış ekmek, malt veya bisküvi kokuları viskilerde sıkça rastlanan kokulardır.
- Baharatlı kokular
Kimilerine göre, baharatlı kokuların viskiye sonradan eklendiği yanılgısı oluşabilir. Ancak bu kokuları viskiye kazandıran fermantasyon, distilasyon, dinlendirme gibi temel üretim aşamalarıdır. Zaman içinde bu kokular viskide doğal olarak oluşur. Vanilya, fesleğen, nane, biber, anason, zencefil, muskat gibi kokular viskide sık rastlanan baharatlı kokulardır. Ceviz, badem gibi kuruyemiş ve kahve kokularını da bu sınıfta ele alabilirsiniz
- Turba kokuları
Turba basit anlatımla aslında bir çeşit kömürdür. Viski üretiminde kullanılacak olan arpa veya tahıl bu kömürün yakıldığı ateş ile kurutulduğunda viskiye karakteristik turba kokuları kazandırılmış olur. Duman, kül, katran gibi isli kokular viskinin karakteristik kokularındandır. Kimilerine göre viskide olmazsa olmaz koku grubudur. Fenollerden kaynaklı bu kokular viskiye belli bir sertlik ve derinlik katar.
Peki ya viskiniz bozulduysa?
Viski aromaları konusunda oldukça bilgi aldıktan sonra viskinin bozulma ihtimalinden de bahsetmemek olmaz. Genel olarak konuşursak, viski bozulması oldukça güç bir içecektir, ancak bazı durumlarda işler istenildiği gibi gitmeyebilir, böyle kötü durumlarda ise istenmeyen viski kokuları oluşabilir. Şarap kadar sık rastlanmasa da viskide de istenmeyen kokular oluşabilir. Mikrobiyel, kimyasal ve teknik kaynaklı bozulmalar sonucu oluşmuş kokular söz konusu olabilir. Özellikle mantar tıpalı viskilerde, mantarın bozulmasından kaynaklı küflü, nemli gibi kötü kokular oluşabilir. Bu durum sağlığınız açısından zararlı olmasa da tadımdan alacağınız keyfi oldukça kaçıracaktır.
Yanmış lastik, sabunsu, motor yağı, solvent gibi kokular alıyorsanız dikkatli olmanızda yarar var. Yine de her ne olursa olsun viskiniz kötü kokuyorsa, içmemenizi tavsiye ederiz.
Siz de viski dünyasında temel viski aromalarını keşfetmek, koku hafızanızı bu alanda geliştirmek istiyorsanız viski koku setleri önemli araçlardır. 12 aroma şişesi, özenle hazırlanmış bir kitap ve aroma çarkından oluşan Le Nez du Bourbon & American Whiskey setini ya da yukarıda da bahsettiğimiz, daha detaylı içeriği ile daha fazla kokuya hakim olmanızı sağlayacak Le Nez du Whisky 54 seti tam size göre! Viskinin ruhunu yansıtan birbirinden farklı aromalarını keşfetmek için Éditions Jean Lenoir setlerine mutlaka göz atmanızı öneririz.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.
Burcu Darıcı